Qua công tác kiểm sát xét xử sơ thẩm vụ án dân sự "Tranh chấp chấp yêu cầu bồi thường thiệt hại do tài sản bị xâm phạm", giữa các đương sự: nguyên đơn bà TTS và các bị đơn ông BNM, ông LHV.
Nhận thấy Bản án sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật về nội dung, không đúng nguyên tắc bồi thường thiệt hại, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền sở hữu về tài sản của nguyên đơn và chưa phù hợp với các quy định của pháp luật. Vì vậy, Viện kiểm sát nhân dân huyện Tuy Phong Quyết định ban hành kháng nghị số 13/QĐ-VKSTP-DS ngày 04/7/2023, Kháng nghị Bản án dân sự sơ thẩm số 13/2023/DSST ngày 20/6/2023 của Tòa án nhân dân huyện Tuy Phong theo thủ tục phúc thẩm.
Nội dung vụ án: Gia đình của nguyên đơn bà TTS có căn nhà cấp 4 ở xóm 11, thôn Hiệp Đức 2, xã Chí Công, huyên Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận đang tồn tại bình thường, căn nhà không bị xuống cấp, vách tường không bị nứt hay bị hư hỏng gì từ trước, mọi thành viên trong gia đình đang ăn, ở, sinh hoạt bình thường. Vào ngày 20/3/2019 bị đơn ông BNM là Chủ thầu xây dựng nhà cho bị đơn ông LHV - chủ đầu tư, giám sát công trình và việc xây nhà này là trên đất đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số AL 629875 ngày 25/7/2008, đã đăng ký biến động sang tên cho vợ chồng ông LHV; ông LHV đã được Ủy ban nhân dân xã Chí Công cấp Giấy thông báo khởi công xây dựng nhà ở (coi như là được phép xây dựng). Trong quá trình thi công thì ông BNM cho xe múc đất tại vị trí sát nhà bà TTS, đã làm ảnh hưởng đến căn nhà, gây thiệt hại nứt vách tường nhà, gạch lót nền, la phong bị dựt. Bà TTS trình báo chính quyền Ủy ban nhân dân xã Chí Công để giải quyết, tại biên bản làm việc ngày 22/3/2019 của Ủy ban nhân dân xã Chí Công ghi nhận: Qua kiểm tra thực tế, hiện nay tại vị trí công trình ông BNM đang khởi công xây dựng (chủ đầu tư là ông LHV) đang làm rạn nứt công trình nhà ở của bà TTS. Tại buổi làm việc UBND xã đề nghị ông BNM phải khắc phục lại hiện trạng và đảm bảo an toàn cũng như công trình lân cận trong quá trình khởi công xây dựng; ông BNM, ông LHV cam kết sẽ khắc phục theo yêu cầu của bà TTS. Thế nhưng mãi đến hôm nay, ông BNM và ông LHV không thực hiện việc sửa chữa, khắc phục cho bà TTS.
Việc xác định thiệt hại thực tế: để có cơ sở giám định và Trưng cầu giám định thiệt hại. Ngày 28/4/2021 Tòa án nhân dân huyện Tuy Phong đã tổ chức xem xét, thẩm định tại chỗ; đồng thời vào ngày 27/7/2022 Tòa án nhân dân huyện Tuy Phong đã phối hợp với Cơ quan giám định lập biên bản ghi nhận thực tế tại hiện trường, biên bản đo vết nứt, xác định nội dung công việc tại hiện trường. Trên các cơ sở đó, cơ quan giám định đã phân tích, tính toán, đánh giá, đối chiếu với các quy chuẩn, tiêu chuẩn hiện hành và hồ sơ tài liệu do Tòa án nhân dân huyện Tuy Phong cung cấp, tại bản Kết luận giám định số 73/BC-TTKĐ ngày 19/8/2022 của Trung Tâm kiểm định xây dựng Sở xây dựng Bình Thuận, kết luận: Chi phí sửa chữa, khắc phục vách nhà bị nứt theo hiện trạng là 119.820.198 đồng. Bà TTS yêu cầu Tòa án giải quyết buộc các bị đơn ông BNM và ông LHV phải liên đới bồi thường số tiền 119.820.198 đồng do gây thiệt hại tài sản cho bà; về chi phí giám định tư pháp: buộc các bị đơn phải chịu 19.666.670 đồng và hoàn trả lại số tiền này cho bà; về án phí: buộc các bị đơn phải chịu toàn bộ án phí theo quy định của pháp luật và hoàn trả lại tiền tạm ứng án phí 3.680.000 đồng cho bà.
Bản án dân sự sơ thẩm số 13/2023/DSST ngày 20/6/2023 của Tòa án nhân dân huyện Tuy Phong, tuyên xử: chấp nhận 1/2 yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn bà TTS. Buộc các bị đơn là ông BNM và ông LHV phải liên đới bồi thường 50% thiệt hại tài sản cho bà TTS, cụ thể:
Buộc ông BNM và ông LHV phải liên đới bồi thường thiệt hại tài sản là 59.910.099 đồng cho bà TTS; Về chi phí tố tụng (giám định): Buộc các bị đơn ông BNM và ông LHV phải chịu 9.833.000 đồng; bà TTS phải chịu 9.833.000 đồng. Do bà TTS đã nộp 19.666.760 đồng, nên buộc các bị đơn ông BNM và ông LHV phải hoàn trả cho TTS là 9.833.000 đồng; Về án phí: Bà TTS phải nộp 2.995.500 đồng án phí dân sự sơ thẩm. Bà TTS đã nộp tạm ứng 3.680.000 đồng, nên hoàn trả cho bà TTS là 684.500 đồng; ông BNM và ông LHV phải nộp 2.995.500 đồng án phí dân sự sơ thẩm.
Bản án sơ thẩm đã tuyên xử nêu trên là vi phạm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật về nội dung, không đúng nguyên tắc bồi thường thiệt hại theo các quy định tại khoản 1 Điều 585 (Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời…), các Điều 589, 605 Bộ luật dân sự và tại khoản 1 Điều 2; điểm b khoản 1 Điều 3 và Điều 6 của Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐTP ngày 06/9/2022 của Hội đồng thẩm phám TAND tối cao; gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền sở hữu về tài sản của nguyên đơn và chưa phù hợp với các quy định của pháp luật. Vì vậy Viện KSND huyện Tuy Phong đã Kháng nghị bản án trên để xét xử phúc thẩm, theo hướng chấp nhận toàn bộ khởi kiện của nguyên đơn.
Lâm Đa Cha
Viện KSND huyện Tuy Phong