Thực hiện Quyết định về việc cưỡng chế giao nhà số 03/QĐ-CTHADS ngày 16 tháng 5 năm 2019 và Kế hoạch về việc cưỡng chế thi hành án số 423/KH-THADS ngày 28 tháng 8 năm 2019 của Cục thi hành án dân sự tỉnh Bình Thuận, sáng ngày 12 tháng 12 năm 2019, Lãnh đạo Phòng kiểm sát thi hành án dân sự, hành chính (Phòng 11) Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Thuận đã phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan trực tiếp tham gia việc cưỡng chế thi hành án buộc bà Nguyễn Thị Hương, bà Nguyễn Thị Nga, ông Thạch Hoàng Na (chồng của bà Nga), ông Thạch Nguyễn Đăng Khoa (con của bà Nga), phải trả cho ông Hoàng Văn Anh và bà Hoàng Nguyễn Thị Xí (Nguyễn Thị Xí) căn nhà và đất tại số 53 Phạm Ngũ Lão, thị trấn Phan Rí Cửa, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận.

Trước đó, Cục thi hành án dân sự tỉnh Bình Thuận đã nhiều lần động viên, thuyết phục người phải thi hành án giao căn nhà trên theo bản án đã tuyên cho người được thi hành án nhưng người phải thi hành án vẫn cố tình không tự nguyện thi hành án.

Việc cưỡng chế giao nhà đảm bảo thực hiện đúng quy định pháp luật, không có sai sót, vi phạm đáng tiếc xảy ra. Trong quá trình cưỡng chế, lực lượng cưỡng chế không gặp bất cứ cản trở nào lớn, gây khó khăn, làm chậm tiến độ cưỡng chế. Kết quả cưỡng chế nằm trong kế hoạch dự định, người phải thi hành án chấp nhận trả nhà cho người được thi hành án và chuyển toàn bộ tài sản, vật dụng trong nhà ra ngoài rồi chuyển ra nơi ở mới.

Tuy nhiên, trong quá trình họp bàn và thực hiện việc cưỡng chế giao nhà, nhận thấy quy định của pháp luật còn có khó khăn, vướng mắc như sau:

Theo khoản 4 và khoản 5, Điều 115 Luật THADS năm 2008, sửa đổi, bổ sung năm 2014 quy định:

“4. Việc cưỡng chế để trả lại công trình xây dựng, vật kiến trúc theo bản án, quyết định được thực hiện theo quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này”.

 5. Trường hợp cưỡng chế giao nhà là nhà ở duy nhất của người phải thi hành án cho người mua được tài sản bán đấu giá, nếu xét thấy sau khi thanh toán các khoản nghĩa vụ thi hành án mà người phải thi hành án không đủ tiền để thuê nhà hoặc tạo lập nơi ở mới thì trước khi làm thủ tục chi trả cho người được thi hành án, Chấp hành viên trích lại từ số tiền bán tài sản một khoản tiền để người phải thi hành án thuê nhà phù hợp với giá thuê trung bình tại địa phương trong thời hạn 01 năm. Nghĩa vụ thi hành án còn lại được tiếp tục thực hiện theo quy định của Luật này”.

Như vậy, trường hợp cưỡng chế để trả lại công trình xây dựng, vật kiến trúc theo bản án, quyết định (khoản 4), không quy định phương án bố trí một khoản tiền cho người phải thi hành án thuê nhà ở nếu ngôi nhà là tài sản duy nhất mà sau khi cưỡng chế giao trả nhà, đất theo bản án, quyết định, người phải thi hành án không có đủ tiền để thuê nhà hoặc tạo lập nơi ở mới thì giải quyết như thế nào, có nên cân nhắc phương án hỗ trợ cho người phải thi hành án hay không?

Do đó, trước khi thực hiện cưỡng chế, các cơ quan chức năng cần phải bàn bạc kỹ lưỡng các phương án giải quyết thỏa đáng để người phải thi hành án tạo lập được nơi ở mới, cũng như hạn chế được người phải thi hành án có những hành động quá khích, gây cản trở, khó khăn trong quá trình thực hiện cưỡng chế thi hành án. Đồng thời, cơ quan cấp trên cần quy định và hướng dẫn cụ thể rõ hơn về vấn đề này để áp dụng trong thực tiễn.

Nguyễn Thị Kim Anh

                                                                                        Phòng 11, VKSND tỉnh