Thông qua công tác kiểm sát quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự do VKSND cấp huyện sao gửi, Viện KSND tỉnh Bình Thuận nhận thấy cần thông báo rút kinh nghiệm.  Nội dung, quá trình giải quyết và những vấn đề cần rút kinh nghiệm cụ thể như sau:

1/ Nội dung vụ án:

Ngày 04/9/2018, nguyên đơn Nguyễn Thị Thái có cho bà Trần Thị Vy vay số tiền 30.000.000 đồng với lãi suất thỏa thuận 3%/ tháng, thời hạn trả đến tháng 5/2019. Nhưng đến hẹn bà Vy không trả như thỏa thuận.

Ngày 13/10/2020 bà Thái có đơn khởi kiện bà Trần Thị Vy yêu cầu bà Vy trả khoản nợ đã vay của bà Thái từ ngày 4/9/2018 là 30.000.000 đồng cộng với lãi phát sinh trên nợ gốc. Tại đơn khởi kiện bà Thái xác định địa chỉ của bị đơn bà Vy có nơi cư trú tại khu phố 2, thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận. 

2/ Quá trình giải quyết vụ án:

- TAND huyện Hàm Tân thụ lý vụ án dân sự số 130/2020/TLST-DS ngày 13/10/2021.

- Theo kết quả xác minh ngày 8/3/2021 tại Công an thị trấn Tân Minh, xác định bà Vy có đăng ký hộ khẩu thường trú tại khu phố 2, thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân; thời điểm bà Vy rời khỏi địa phương là tháng 03/2020.

- Ngày 14/4/2021 Tòa án nhân dân huyện Hàm Tân có Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự số 28/2021/QĐST-DS với lý do nguyên đơn bà Nguyễn Thị Thái không cung cấp được địa chỉ nơi cư trú hiện nay của bị đơn bà Trần Thị Vy, thuộc trường hợp chưa đủ điều kiện khởi kiện theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 và điểm g khoản 1 Điều 217 BLTTDS.

- Ngày 05/5/2021, nguyên đơn bà Nguyễn Thị Thái có đơn kháng cáo toàn bộ quyết định đình chỉ.

- Ngày 28/4/2021, VKSND tỉnh Bình Thuận có Quyết định kháng nghị số 05/QĐKNPT-VKS-DS ngày 28/4/2021, đề nghị hủy quyết định đình chỉ.

- Ngày 16/9/2021, TAND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định giải quyết việc kháng cáo, kháng nghị đối với QĐ đình chỉ giải quyết vụ án số 51/QĐ-PT, chấp nhận kháng nghị của VKSND tỉnh Bình Thuận, chấp nhận kháng cáo của nguyên đơn, hủy quyết định đình chỉ số 28/2021/QĐST-DS ngày 14/4/2021 của TAND huyện Hàm Tân.

3/ Vấn đề cần rút kinh nghiệm:

Thứ nhất, về việc nguyên đơn cung cấp địa chỉ nơi cư trú của bị đơn:

Chứng cứ khởi kiện của nguyên đơn là giấy ghi nợ theo nguyên đơn trình bày là do bị đơn bà Vy ghi và ký tên, địa chỉ cư trú ghi nhận trong giấy ghi nợ này là tại thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân.

Theo xác minh tại Công an thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân thì bà Vy có hộ khẩu thường trú tại khu phố 2, thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân; thời điểm bà Vy rời khỏi địa phương là tháng 03/2020

Như vậy, bà Thái đã cung cấp đầy đủ và đúng địa chỉ của bà Vy phù hợp với giấy ghi nợ và Vy rời khỏi nơi cư trú là sau thời điểm vay tiền của bà Thái.

Do đó, căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 6 Nghị quyết 04/2017 ngày 05/5/2017 của HĐTP TANDTC thì trong trường hợp này nguyên đơn bà Nguyễn Thị Thái đã ghi đúng và đầy đủ địa chỉ nơi cư trú của bị đơn Trần Thị Vy.

Vì vậy, việc TAND huyện Hàm Tân cho rằng nguyên đơn không cung cấp được địa chỉ của bị đơn là không chính xác.

Thứ hai, về xác định địa điểm nơi thực hiện nghĩa vụ :

- Theo hợp đồng vay thể hiện nghĩa vụ trả khoản tiền vay của bà Vy phát sinh vào tháng 5/2019, nhưng bà Vy đã không thực hiện nghĩa vụ trả nợ như đã thỏa thuận. Bà Vy rời khỏi nơi cư trú từ tháng 03/2020 và không thông báo cho bà Thái được biết nơi cư trú của mình, hiện tại bà Thái cũng không liên lạc được với bà Vy.

Do đó, căn cứ khoản 3 Điều 40, điểm b khoản 2 Điều 277 BLDS, điểm e khoản 1 Điều 192 BLTTDS, Điều 6 Nghị quyết 04/2017 ngày 05/5/2017 của HĐTP TANDTC, đủ cơ sở xác định bị đơn bà Vy cố tình giấu địa chỉ của mình, trốn tránh nghĩa vụ với bà Thái.

TAND huyện Hàm Tân không áp dụng điểm e khoản 1 Điều 192 BLTTDS để thụ lý vụ án mà áp dụng điểm b khoản 1 Điều 192 BLTTDS để đình chỉ vụ án là không phù hợp.

Thứ ba, về quyền lựa chọn Tòa án của nguyên đơn:

Mặt khác, theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 40 BLTTDS thì nguyên đơn bà Thái có quyền lựa chọn Tòa án giải quyết tranh chấp về dân sự nơi bị đơn cư trú cuối cùng nếu nguyên đơn không biết địa chỉ cư trú hiện nay của bị đơn.  Nơi cuối cùng bà Vy cư trú là tại khu phố 2, thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận. Việc nguyên đơn khởi kiện tại TAND huyện Hàm Tân là đúng quy định của pháp luật.

 Do đó, TAND huyện Hàm Tân cho rằng nguyên đơn chưa cung cấp được địa chỉ bị đơn nên chưa đủ điều kiện khởi kiện là không đúng quy định pháp luật, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của nguyên đơn.  

Phương Linh - P9