Ngày 06/5/2022, Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm tuyên sửa bản án hành chính sơ thẩm, chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện trưởng Viện KSND tỉnh Bình Thuận.

Trước đó, vào năm 2018, ông H nộp hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ngày 22/4/2019, UBND phường BT có văn bản số 446/UBND thông báo: “vị trí đất gia đình ông H đăng ký cấp giấy chứng nhận là đất thuộc UBND phường quản lý”. Tuy nhiên, gia đình ông H vẫn tiến hành trồng cây trên đất nên bị Chủ tịch UBND thị xã LG ban hành Quyết định số 69/QĐ-XP.VPHC ngày 05/6/2019 xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đất. Ông H khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định số 69.

Tòa án nhân dân tỉnh BT thụ lý vụ án hành chính, xác định người bị kiện là Chủ tịch UBND thị xã LG, người liên quan là UBND phường BT. Tại phiên tòa sơ thẩm, người khởi kiện bổ sung yêu cầu hủy công văn số 446 của UBND phường BT và buộc UBND phường tiếp nhận giải quyết hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất cho hộ ông H.

Bản án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện: Hủy Quyết định số 69 của Chủ tịch UBND thị xã LG; Hủy văn bản hành chính liên quan là công văn số 446 của UBND phường BT; Buộc UBND phường BT tiếp nhận giải quyết hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất cho hộ ông H đối với diện tích 1.235,6m2 đất tại phường BT, thị xã LG.

Nhận thấy, văn bản số 446 là quyết định hành chính của UBND phường về việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra hồ sơ và tham mưu cho UBND thị xã LG cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 2 Điều 70 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai. Trong quá trình khởi kiện cũng như tại phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại để giải quyết vụ án, ông H không không khởi kiện văn bản số 446 và Tòa án sơ thẩm không thụ lý về nội dung này, cũng không xác định UBND phường BT là người bị kiện. Đến khi vụ án được đưa ra xét xử, tại phiên tòa người khởi kiện yêu cầu hủy văn bản số 446. Bản án sơ thẩm tuyên hủy văn bản 446, buộc UBND phường BT thực hiện hành vi tiếp nhận giải quyết hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận cho hộ ông H nhưng xác định UBND phường BT là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là không đúng tư cách tham gia tố tụng quy định tại khoản 1, 2, 9 Điều 3 Luật tố tụng hành chính; vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, xét xử vượt quá yêu cầu khởi kiện ban đầu được quy định tại khoản 1 Điều 173 Luật tố tụng hành chính: "Hội đồng xét xử chấp nhận việc thay đổi, bổ sung yêu cầu của đương sự nếu việc thay đổi, bổ sung yêu cầu của họ không vượt quá phạm vi yêu cầu khởi kiện hoặc yêu cầu độc lập ban đầu".

Thông qua công tác kiểm sát xét xử các vụ án hành chính, Viện KSND tỉnh Bình Thuận đã phát hiện vi phạm của bản án, kịp thời thực hiện việc thu thập chứng cứ theo quy định tại khoản 6 Điều 84 Luật tố tụng hành chính và ban hành quyết định kháng nghị theo hướng đình chỉ phần xét xử vượt quá phạm vi khởi kiện và đã được Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ CHí Minh chấp nhận, qua đó góp phần bảo đảm pháp luật được thực hiện nghiêm minh, thống nhất, bảo vệ lợi ích của Nhà nước.        

            Thùy Dương (Phòng 9-VKSND tỉnh Bình Thuận)