Trên cơ sở hồ sơ, tài liệu thu thập được trong quá trình trực tiếp kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong thi hành án hình sự tại UBND các xã Hồng Sơn, Hàm Thắng và thị trấn Phú Long thuộc huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Thuận nhận thấy, trong thời gian từ ngày 01/12/2016 đến ngày 30/8/2017, toàn huyện Hàm Thuận Bắc có 13/15 UBND cấp xã có người đang chấp hành án án treo, án phạt cải tạo không giam giữ và án phạt quản chế, UBND cấp xã và các cơ quan liên quan có các vi phạm phổ biến như sau:

1. Xác định thời điểm bắt đầu tính thời gian thử thách không đúng theo quy tại Điều 4 Nghị quyết số 01/2013/NQ-HĐTP ngày 06/11/2013 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 60 Bộ luật hình sự

- Bị án Vũ Đình M, sinh 1982, trú tại thôn 2, xã Hồng Sơn, bị TAND huyện Hàm Thuận Nam xử phạt 12 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 24 tháng về tội“Trộm cắp tài sản” (Bản án hình sự sơ thẩm số 23/HSST ngày16/4/2015). Sổ theo dõi người chấp hành án và Quyết định số 81/QĐ-UB ngày 10/06/2015 của Chủ tịch UBND xã Hồng Sơn phân công người giám sát, giáo dục, ghi ngày chấp hành án là ngày 31/3/2015 (trước ngày Tòa án xét xử) là sai. Thời điểm bắt đầu tính thời gian thử thách đối với bị án Vũ Đình Minh phải là ngày tuyên án sơ thẩm (ngày 16/4/2015).

- Bị án Mai Trương N, sinh 1985, trú tại thôn Kim Bình, xã Hàm Thắng, bị TAND huyện Hàm Thuận Bắc xử phạt 12 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 24 tháng về tội“Cố ý gây thương tích” (Bản án hình sự sơ thẩm số 74/2016/HSST ngày 13/9/2016). Ngày 05/01/2017 Tòa phúc thẩm TAND tỉnh Bình Thuận xét xử, tuyên y án sơ thẩm (Bản án hình sự phúc thẩm số 01/2017/HSPT ngày 05/01/2017), ngày 24/01/2017 của Chủ tịch UBND xã Hàm Thắng  ban hành Quyết định số 16/QĐ-UBND phân công người giám sát, giáo dục ghi ngày bắt dẩu chấp hành án đối với bị án Mai Trương N là ngày 05/01/2017 (ngày tuyên án phúc thẩm) là sai. Thời điểm bắt đầu tính thời gian thử thách đối với bị án Mai Trương N phải là ngày 13/9/2016 (ngày tuyên án sơ thẩm).

2. Người không được phân công nhưng lại nhận xét quá trình chấp hành pháp luật của người được hưởng án treo, là vi phạm Điểm b khoản 1 Điều 68 Luật thi hành án hình sự.

Ngày 06/5/2017, Chủ tịch UBND xã Hồng Sơn ban hành quyết định phân công bà Phạm Thị Lựu, Bí thư Đoàn thanh niên trực tiếp giám sát, giáo dục bị án Vũ Văn H, sinh 1995, trú tại thôn 5, xã Hồng Sơn, bị TAND tp Phan Thiết xử phạt 06 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 12 tháng về tội“Trộm cắp tài sản” (Bản án hình sự sơ thẩm số 16/HSST ngày 27/02/2017). Bà Vũ Thị Thảo Nguyên, Phó Bí thư Đoàn thanh niên không được phân công trực tiếp giám sát, giáo dục nhưng lại có bản nhận xét quá trình chấp hành án đối với bị án Vũ Văn H là không đúng quy định của pháp luật.

3. Không yêu cầu người chấp hành án cam kết thực hiện hình phạt bổ sung; không lập biên bản vi phạm nghĩa vụ chấp hành án, vi phạm Khoản 1 và 3 Điều 64 Luật Thi hành án hình sự

Bản cam kết của 04 bị án không ghi thực hiện án phí hình sự sơ thẩm và bồi thường thiết hại, cụ thể : Bị án Phan Duy H, sinh 1974, bị TAND huyện Hàm Thuận Bắc xử phạt 06 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 12 tháng về tội“Cố ý gây thương tích” (Bản án hình sự sơ thẩm số 50/HSST ngày 19/7/2016); bị án Vũ Đình M, Vũ Văn H và Mai Trương N (có địa chỉ nêu trên mục 1), các bản án tuyên buộc Vũ Đình M và Vũ Văn H mỗi người phải nộp 200.000đ án phí hình sự sơ thẩm; Phan Duy H phải nộp 200.000đ án phí hình sự sơ thẩm và bồi thường thiệt hại 3.245.000đ; Mai Trương N phải nộp 200.000đ án phí hình sự sơ thẩm, 750.000đ án phí dân sự sơ thẩm và bồi thường thiệt hại 15.000.000đ. 02 bị án là Vũ Đình M và Phan Duy H (có địa chỉ nêu trên), tự  ý bỏ đi khỏi nơi cư trú, nhưng UBND xã Hồng Sơn không lập biên bản vi phạm.

4. Chậm bàn giao hồ sơ chấp hành xong thời gian thử thách theo quy định Khoản 3 Điều 62 Luật Thi hành án hình sự, cụ thể: bị án Vũ Đình M và bị án Phan Duy H (có địa chỉ nêu trên)  đến gày 16/4/2017 và ngày 19/7/2017 chấp hành xong thời gian thử thách; nhưng đến ngày đoàn kiểm tra (ngày 28/9/2017) UBND xã Hồng Sơn vẫn chưa bàn giao hồ sơ cho Cơ quan thi hành án hình sự Công an huyện Hàm Thuận Bắc để xem xét và cấp giấy chứng nhận đã chấp hành xong thời gian thử thách.

Tại Điều 180 Luật Thi hành án hình sự quy định quyền hạn của UBND cấp huyện trong thi hành án hình sự, trong đó có việc chỉ đạo tổ chức phối hợp các cơ quan có liên quan, UBND cấp xã trong thi hành các án phạt cải tạo không giam giữ, các hình phạt bổ sung, án treo theo quy định của Luật Thi hành án hình sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Từ các vi phạm của các cơ quan phối hợp và UBND cấp xã về thực hiện nhiệm vụ quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án theo quy định của pháp luật tại địa phương. Ngày 27/10/2017 VKSND tỉnh đã ban hành kiến nghị số 1140/KN/VKS-P8, kiến nghị Chủ tịch UBND huyện Hàm Thuận Bắc thường xuyên yêu cầu Công an huyện báo cáo công tác thi hành án hình sự ở địa phương, trong đó chú trọng công tác thi hành án phạt cải tạo không giam giữ, các hình phạt bổ sung, án treo để kịp thời có biện pháp chỉ đạo khắc phục vi phạm; tổ chức rút kinh nghiệm đối với UBND cấp xã không để xảy ra các vi phạm về thi hành án hình sự như đã nêu trên./.    

Ngô Thị Sướng

KSV Phòng 8